Doorstart na faillissement

Het zal je maar gebeuren. Je werkgever gaat failliet. De curator zegt jouw arbeidsovereenkomst op en later hoor je dat het bedrijf een doorstart gemaakt heeft. Maar zonder jou. Jouw collega’s hebben een nieuw contract aangeboden gekregen, maar jij dus niet. Kan dat zomaar?

De term doorstart is eigenlijk was misleidend. Bij faillissementen is het praktisch gezien niet echt een doorstart, maar eigenlijk meer een herstart van de onderneming. De nieuwe eigenaar gaat met de onderneming verder en kiest met welk personeel hij verder gaat. Dat lijkt niet rechtvaardig voor werknemers, maar wat zegt de wet daarover? De wet bepaalt kort gezegd dat bij een overname van een onderneming alle (aldaar werkzame) personen mee overgaan naar de verkrijger (nieuwe eigenaar). Alle rechten en verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst van het personeel gaan dus automatisch over op de verkrijger. Dat geldt niet bij een overname tijdens een faillissement. Dat is uitdrukkelijk in de wet bepaald. De nieuwe werkgever hoeft dus bij een overname uit een faillissement niet al het personeel over te nemen. Hij mag dus kiezen. Dit gaat overigens wel in overleg met de curator.

Valt er dan echt niks te doen?

Het is belangrijk om de situatie van een faillissement te onderscheiden van de situatie dat sprake is van een zogenoemde ‘pre-pack’-situatie. Een pre-pack is een overname van de onderneming tijdens faillissement, waarbij voorafgaande aan dat faillissement al afspraken gemaakt zijn over die overname. De hele pre-pack is eigenlijk niet gericht op liquidatie van de onderneming en vereffening van het vermogen van de onderneming, maar juist op voortzetting van de onderneming. De vraag is dan of de wettelijke bescherming voor personeel bij een overgang van een onderneming dan wel van toepassing is.

Hierover zijn zogenoemde prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie gesteld over de uitleg van de betreffende regels (die voortvloeien uit een EU-richtlijn). Het Hof van Justitie is van oordeel dat de richtlijn van toepassing is bij een pre-pack. De reden is dat een faillissement bij een pre-pack het doel heeft het operationele karakter van de onderneming of onderdelen ervan veilig te stellen en het verzorgen van het vermogen om schuldeisers te betalen of een combinatie van deze doelen. Tevens ontbreekt een toezichthoudend overheidsorgaan bij (de voorbereiding van) een pre-pack. Het Hof ziet een pre-pack dus als een overgang van een onderneming, ook al is het nevendoel van de pre-pack dat schuldeisers (gedeeltelijk) betaald zullen worden. Zoals hiervoor gezegd, gaan bij een overgang van een onderneming alle personeelsleden mee over naar de nieuwe eigenaar.

De vraag is nu hoe de Nederlandse rechter de uitspraak van het Hof van Justitie gaat uitleggen in dergelijke kwesties. Mijn verwachting is dat de Nederlandse rechter het oordeel van het Hof zal volgen. De afspraak over de overname is immers al voor het faillissement gemaakt en het doel van een pre-pack is anders dan bij een gewoon faillissement. Anders gezegd, ik verwacht dat de rechter zal oordelen dat werknemers bij een pre-pack de wettelijke bescherming zullen krijgen, die zij bij een ‘normale’ overgang van een onderneming naar een nieuwe eigenaar normaliter hebben. De pre-pack wordt voor bedrijven dan minder interessant. Voor werknemers is het zaak goed op te letten of sprake is van een ‘gewoon’ faillissement of een ‘pre-pack’.  Het maakt nogal verschil.

Advies of vragen over jouw situatie? Bel Van Alten Juridisch Advies op 0166 60 36 60.